Claire The Green Geekette
Geregistreerd sinds 4 jaar 5 maanden
Yogi en liefhebber van slowtourisme adepte du slowtourisme
Eco-verantwoordelijk reiziger
Ik ben tot op de bodem van een voormalige kopermijn afgedaald
8 minuten en een paar koperen lovertjes
Hoewel het al bijna vijftien jaar geleden is dat ik mijn laatste geologieles heb gehad, merk ik dat mijn interesse in mineralen, aardlagen, leisteen en andere bijzonderheden van het ondergrondse Ardense landschap nog niet is verdwenen. Mijn verblijf in Stolzembourg was heel boeiend! Ik neem je graag mee voor een duik onder de grond en voor een duik in de geschiedenis!
De kopermijn van Stolzembourg - Claire the Green Geekette
En dat alles dankzij de koeien!
We gaan naar de grens van België en Duitsland, naar het kleine dorpje Stolzemburg in de Luxemburgse Ardennen, gelegen aan de rechteroever van de Our. Dit kleine riviertje stroomde vóór de 18e eeuw door een vredig natuurlandschap. Vanaf het moment dat er koper in de grond werd ontdekt veranderde het ecologische, sociale en culturele landschap er compleet. En dan te bedenken dat het hier 400 miljoen jaar geleden alleen maar zee was!
Het was 1717 toen er steeds meer koeien in de omgeving van Stolzembourg ziek werden en stierven. Men begon zich af te vragen hoe dat kon en al snel werden er wetenschappers opgetrommeld om bloedonderzoek bij de koeien en wateranalyses bij de beekjes in de omgeving uit te voeren. De uitslag volgde snel: kopervergiftiging! De lokale bevolking begon zich ermee te bemoeien en de eerste stappen naar grootschalige ontginning van de minerale rijkdommen die hier in de grond verborgen zaten waren gezet.
Geologie en geschiedenis zijn nauw met elkaar verbonden
Tijdens de rondleiding in de mijn werd mij duidelijk dat het ontstaan van de koperertsaders verband houdt met beweging in de rotslagen van de Eislek-regio van zo'n 300 miljoen jaar geleden. Doordat de rotsen min of meer werden "opgevouwen", ontstonden er scheuren waar water door heen kon sijpelen. Dit water nam mineralen met zich mee die door kristallisatie op de scheurwanden werden afgezet.
De geschiedenis van de regio Stolzembourg is nauw verbonden met de geschiedenis van de onderaards aanwezige mineralen. De ontginning van deze mineralen heeft voor grote, definitieve veranderingen in het Ardense landschap gezorgd. De van origine aanwezige beukenbossen in de Eisleck-streek werden in de 18e en 19e eeuw vervangen door grote gebieden met eikenbomen. Het eikenschors werd gebruikt voor de nabijgelegen leerlooierijen en van het eikenhout werd houtskool geproduceerd.
Dit houtskool werd in grote hoeveelheden gebruikt voor de kopersmelterijen van de kopermijn van Stolzembourg. Een volgende periode van grootschalige ontbossing en de komst van chemisch looizuur (in plaats van het looizuur uit eikenschors) zorgde ervoor dat er steeds meer weilanden kwamen. Snelgroeiende naaldbomen werden geplant voor de houtproductie.
Van een landschap vol bossen naar een uitgestrekt heuvellandschap: de mijn bracht veel ingrijpende veranderingen in de lokale omgeving met zich mee ...
Een geologisch pad om de omgeving nieuw leven in te blazen
Het regende op deze eerste dag van september en erg veel zin om te gaan wandelen had ik eerlijk gezegd niet. Een zonnestraal gaf me het laatste duwtje in mijn rug om met goede moed aan de wandeling te beginnen. Het geologische wandelpad van 2,5 km loopt tot aan de ingang van de kopermijn en onderweg kun je de nodige achtergrondinformatie lezen over de site, de geschiedenis, de geologie en de mineralogie.
Door de aanleg van dit wandelpad wilde men het mijnbezoek aantrekkelijker maken voor een groter publiek en dus ook voor kinderen. De overblijfselen van de mijnontginning die je onderweg tegenkomt zijn hiervoor wat aangepast: stapels puin, restanten van gebouwen die getuigen van de bovengrondse activiteiten en putten die naar het ondergrondse gangenstelsel leiden. Ik heb spijt dat ik destijds niet heb deelgenomen aan de schoolexcursie waarbij je mee mocht helpen bij het zoeken naar vergeten mineraalresten in de rotsafgravingen. Dat had me super interessant geleken.
Veel concessies maar weinig succes
"Waarom is er zo'n interesse in deze mijn?" vraag ik mij af. Misschien kan mijn gids Daniëlle van de vereniging "Guides des Ardennes" mij het antwoord op deze vraag geven. Samen met haar daal ik af voor een fascinerende reis onder de grond. Ik ben onder de indruk! Stel je voor: op het hoogtepunt van de koperontginning liepen de mijngangen tot maar liefst 170 meter diepte. De grootste gang was wel 400 meter lang!
Er waren destijds 12 verdiepingen in gebruik, waarvan er nu 9 niet langer toegankelijk zijn omdat ze onder water staan. Al vanaf het ontstaan van de mijn, in de 18e eeuw, kwamen de arbeiders voor grote problemen met water te staan. Water dat naar binnen liep moest naar buiten worden gepompt, anders werd het werken in de diepte onmogelijk.
Bij de ingang van de mijn - Claire the Green Geekette
Bij het binnengaan van de mijn werd ik met dit probleem geconfronteerd: ik stond al met mijn voeten in het water. Nu begrijp ik waarom ik laarzen en een regenjas kreeg.
Bij het binnengaan van de mijn werd ik met dit probleem geconfronteerd: ik stond al met mijn voeten in het water. Nu begrijp ik waarom ik laarzen en een regenjas kreeg. En de helm werd me onderweg ook duidelijk nadat ik in een smalle gang meerdere keren mijn hoofd tegen de muur had gestoten. Overal is er water! Mijn respect voor de arbeider van weleer steeg met de minuut.
Tot 1944 werd er in de kopermijn van Stolzembourg gewerkt. Het Ardennenoffensief maakte tijdens de 2e Wereldoorlog een einde aan de exploitatie ervan. Wel moet gezegd worden dat de werkzaamheden tot die tijd regelmatig stil lagen en dat er steeds opnieuw concessies gedaan moesten worden om het werk weer op te kunnen pakken. Op de lange termijn bleek de mijn niet erg winstgevend vanwege het grote waterprobleem en vanwege de grote afstand tot andere grote industriële gebieden.
In de kopermijn - Claire the Green Geekette
Een tijdloze ervaring
Genoeg gepraat over de geschiedenis van de mijn! Wat mij vooral aantrok was de unieke schoonheid van de gangen. Ik voelde me zo klein toen ik dacht aan al deze door de mens gegraven ondergrondse kilometers. Ik zag mezelf als een kleine muis die verdwaald was in een labyrint van steen en liet me meevoeren door deze betoverende gangen in dit zeer bijzondere ondergrondse universum.
Gelukkig had ik Daniëlle bij me, mijn ongeëvenaarde gids, waardoor het niet mogelijk was om te verdwalen. Met grenzeloos geduld liet ze mij foto's maken. Ik probeerde mijn gevoel in beeld te krijgen. Een onmogelijke klus. Om een beeld te krijgen van de schemerige mijngangen met de bijzondere akoestiek zul je toch echt zelf moeten gaan kijken!!
Deze belevenis zelf ervaren
Museum Koffergrouf
5A, rue Principale, 9463 Stolzembourg (Luxembourg)
Tel.: +352 26 87 49 87 ou +352 84 91 46
https://www.stolzembourg.lu/kopermijn/ & Officiële website van het Groothertogdom Luxemburg
Als deelnemer mag je gratis gebruik maken van helmen, laarzen en regenjassen , als je die niet zelf bij je hebt.
Prijzen en openingsuren
Volwassenen: 7,50€ (5€ met de Lux Card)
Kinderen van 6 - 13 jaar: 3,50€ (2,5€ met de Lux Card)
Gratis voor kinderen onder de 5 jaar
Speciale prijzen op aanvraag (scholen, etc. )
De onderaardse mijngangen zijn geopend van Pasen tot eind oktober. Het is een aanrader om van tevoren op internet te bekijken op welke dagen er rondleidingen worden gegeven. Deze gaan om 14u van start en worden in 4 talen aangeboden: Luxemburgs, Nederlands, Duits en Frans.
De rondleiding wordt gedaan door een gids van de vereniging "Guides des Ardennes" en bevat het museum (geologie van de streek; geschiedenis van de mijn; ontginningstechnieken), de geologische wandeling met 10 informatieborden en de ondergrondse mijngangen. Duur: 2 à 3 uur.
De rondleiding vooraf reserveren is aan te raden voor groepen van +/- 10 personen.
Om een goed beeld te krijgen van de schemerige mijngangen met de bijzondere akoestiek zul je zelf moeten gaan kijken!!