De vallei van de Semois-Semoy (Wanneer de Semois Semoy wordt … )

Welkom in het land waar de Semois Semoy wordt, waar het in een kajak zalig glijden is over de ongetemde rivier. In Monthermé volgt de Maas wellicht zijn mooiste loop in de Ardennen. Deze authentieke regio, die weifelt tussen twee landen, inspireerde Rimbaud die hier kwam herbronnen.

À Tournavaux

A - De Cassis-rivier


Rimbaud is op bezoek bij zijn vriend Léon Poncelet in Nohan, waar diens ouders een caféetje hebben. De Semoy is meestal ingesloten, maar gaat tussen Tournavaux en Haulmé open op een grote alluviale vlakte. In de winter hangt hier een heel aparte sfeer. De nevel legt een sluier over het landschap, de heuvels en de rivier worden één, in één enkele kleur. De dichter met de 'zolen van wind' loopt met u mee.

 

De Cassis-rivier stroomt in vergetelheid

Van onbekende dalen:

Door het lied van honderd kraaien begeleid

Met hemelse koralen:

In het machtig wiegen van de sparrenrij

Als tal van winden dalen.

Alles stroomt met onrustbarende geheimen

Van wie hier op veldtocht ging;

Van bezochte slottorens, kasteeldomeinen:

Op deze oevers weerklinkt

Dode hartstocht van verdoolde paladijnen:

Hoe weldadig waait de wind!

Elke voetganger die door het hekwerk gluurt,

Loopt veel opgewekter door.
Strijders van de wouden die de Heer ons stuurt,

Lief verlekkerd kraaienkoor,

Jaag de uitgeslapen boer uit deze buurt

Met zijn oude pikkel voort.

'De Cassis-rivier' (mei 1872) (Vert. Paul Claes)

Wandelen


De vlakte van Tournavaux

De poëzie van deze rivier die zijn zin doet, dringt pas echt door tijdens de wandeling bij Tournavaux. Ze gaat naar Haulmé, om dan zijn brede bochten te volgen. Oogverblindend!

 

Praktisch

Afstand: 3,5 km

Bewegwijzering: wit/rode en gele bewegwijzering

Moeilijkheidsgraad: gemakkelijk

Duur: 1,5 uur

Vertrek: steek aan het gemeentehuis de brug over en volg de rivier.

Zie de route van de wandeling

Om verder te gaan

Topogids 'Les Ardennes … à pied', uitgegeven door de 'Fédération Française de Randonnée Pédestre'. Wandeling nr. 6

À Les Hautes-Rivières

B - Smederijen thuis

In de tijd van Rimbaud was de Semoy hoegenaamd geen toeristische trekpleister. Om te overleven, werd je hier smokkelaar, ging je tabaksplanten snoeien met de copou of spijkers fabriceren. In Les Hautes-Rivières, net als in alle andere dorpen van de Semoy, weerklonk het eindeloze geluid en kringelde de rook uit de werkplaatsen waar tot in den treure spijkers vervaardigd werden. Deze metaalbewerking thuis zou ingevoerd zijn door de Luikenaars die in 1467 door Karel de Stoute op de vlucht waren gejaagd. Maar dankzij deze activiteit kunnen de houthakkers en de houtvlotters wel overleven in de winter. En dus wordt de smidsoven aangestoken, blaast de hond de balg aan terwijl hij over een rad loopt… het werk van een hond, hondenwerk. En dan 'spijkeren' maar. Omstreeks 1850 telt Les Hautes-Rivières zomaar eventjes meer dan 700 spijkermakers. Dit afmattend werk, te midden van de zwaveldampen, doet de mensen oud worden vóór hun tijd. Voor Rimbaud genoeg om in de Semoy een vallei van ellende te zien.

Wist u dit?

De bouten en moeren van de Eiffeltoren zijn het werk van de Ardense smederijen, die hoog aangeschreven stonden voor de kwaliteit van hun vakmanschap. Dat de toren er vandaag nog altijd staat, is zeker te danken aan de kwaliteit van deze stukken uit de buurt van de Maas en de Semoy!

À Les Hautes-Rivières

C - Wandelen

'Wandeling van de spijkeraars'

Volg deze wandelroute die twee mooie uitkijkpunten verbindt: 'Croix de l’Enfer' en 'Roche Margot'. Daar ontdekt u een streek die zich haar industrieel verleden wil blijven herinneren. In Les Hautes-Rivières gaat de weg plots naar boven, naar het panorama van de 'Croix de l’Enfer', dat omgeven is door bos en zeker op zijn mooist is als het zich in de kleuren van de herfst hult. Niet veel verder, langs het Grote Routepad, heeft het dorp zijn traditie van de metaalverwerking niet vergeten … In de wijk is het oorverdovend geluid van de stampers van de smederijen nog te horen in de vallei van de Semoy, telkens en telkens weer. Hier hameren mannen nog altijd op het ijzer. Deze erfgenamen van de vroegere spijkermakers leveren vandaag nog altijd smeedwerk aan de hoogtechnologische autonijverheid of luchtvaartindustrie. De vallei van de Kwaliteit maakt vandaag haar faam nog altijd waar.

 

 

Praktisch

Afstand: 6,5 km

Bewegwijzering: gele en daarna wit/rode bewegwijzering (GR)

Moeilijkheidsgraad: gemakkelijk

Duur: 3 uur

Vertrek: steek van aan het gemeenteplein de brug van de Semoy over. Volg de weg langs de rivier die op de rotsen klimt.

Om verder te gaan

Topogids 'Les Ardennes … à pied', uitgegeven door de 'Fédération Française de Randonnée Pédestre'. Wandeling nr. 7

À La Neuville-aux-Haies

D - La Neuville-aux-Haies

De weg die vertrekt uit Les Hautes-Rivières lijkt verdacht veel op een bergpad. Smal en indrukwekkend doorkruist hij het grote bos van Croix-Scaille om aan het ander eind van de wereld uit te komen. La Neuville-aux-Haies is het dak van de Franse Ardennen.

À Bohan

E - De 'Vallée des Baraques'


Vanuit Bohan volgen we de Franse fraudeurs die langs deze geheime wegen naar de barakken in volle bos op het Belgisch grondgebied trokken, om er hun handeltje te drijven. Daar gingen de tabak en de koffie voor fikse prijzen van de hand … En intussen werd er gesmuld van een lekkere ragout, met een biertje erbij.

Wandelen

'De Vallei van de Barakken' wordt gevormd door de beek Bois Jean en is ook het toneel voor een zeer mooie wandeling. Vanuit Bohan en het wondermooie uitkijkpunt van de 'Roche la Dame' loopt ze langs verborgen paden naar deze plekken waar ooit de sluikhandel bloeide.

 

Praktisch

Afstand: 14 km

Bewegwijzering: rode rechthoek (nr. 37)

Moeilijkheidsgraad: moeilijk

Duur: 3,5 uur

Vertrek: de wandeling begint aan de kerk van Bohan. Het is meteen klimmen van aan de 'route de Sugny'.

Wist u dit?


De smokkelaars trachtten tabak en brood van België naar Frankrijk te smokkelen, levensmiddelen die minder belast en goedkoper waren. Heuse klopjachten waren het gevolg. De douaniers, ‘gabelous’ genaamd, patrouilleerden in het bos, brachten er zelfs de nacht door om die fraudeurs te klissen die hen meer dan eens te slim af waren …

Rimbaud et les douaniers

Rimbaud, en bon contrebandier, a croqué dans son poème, Les Douaniers, ces hommes qu'il n'aimait pas...

Ceux qui disent : Cré Nom, ceux qui disent macache,
Soldats, marins, débris d'Empire, retraités,
Sont nuls, très nuls, devant les Soldats des Traités
Qui tailladent l'azur frontière à grands coups d'hache.
Pique aux dents, lame en main, profonds, pas embêtés,
Quand l'ombre bave aux bois comme un mufle de vache,
Ils s'en vont, amenant leurs dogues à l'attache,
Exercer nuitamment leur terribles gaîtés !
Ils signalent aux lois modernes les faunesses.
Ils empoignent les Fausts et les Diavolos.
« Pas de ça, les anciens ! Déposez les ballots ! »
Quand sa sérénité s'approche des jeunesses,
Le Douanier se tient aux appas contrôlés !
Enfer aux Délinquants que sa paume a frôlés !

(Poésies - 1870-1871)

À Membre

F - Het uitkijkpunt 'Point de Vue du Jambon'


Het beroemde 'Point de Vue du Jambon' tussen Membre en Bohan behoort, samen met het Graf van de Reus (Tombeau du Géant) in Botassart, tot de beroemdste bezienswaardigheden van de Ardennen. De Semois tekent er een lus van 2 km. De naam doet natuurlijk meteen denken aan een specialiteit van de Ardense vleeswaren, de beroemde ham. De hellingen en alle heuvels vormen de kern van het Nationaal Park van Membre-Bohan. Dit natuurreservaat van 177 hectare is vooral van belang voor zijn opmerkelijke panorama’s. Het huisvest natuurlijke curiositeiten met veelzeggende namen als 'Ravin du Sautou', 'Châtelet', 'Cheminée', 'Trou de l’Homme sauvage', 'Roche la Dame', 'Table des Fées'.