Fietser op de Vennbahn, door Pierre Pauquay

Ik heb de Vennbahn gefietst

Profile picture for user Pierre Pauquay

Pierre Pauquay

Geregistreerd sinds 5 jaar 4 maanden

De Ardennen over berg en dal
Cultuur en wandelingen

Met een lengte van 125 km doorkruist de Vennbahn maar liefst 3 landen: Europa ontdek je op de fiets!

Ik heb de Vennbahn gefietst, een Europees fietspad

Een Europees fietspad

125 km fietsen

De Vennbahn kronkelt door de Eifel en de Hoge Venen en biedt een prachtige reis door de tijd op de fiets. Dit fietspad met een rijke geschiedenis is een soort van tijdlijn die wij in een paar dagen hebben ontdekt.

Eén december 1885: wat een opwinding op de hoogvlaktes! De trein is eindelijk daar. Zijn komst maakt het mogelijk om de Hoge Venen eenvoudig te bereiken. Voorheen, tijdens de wintermaanden, verliep het enige contact met de streek via de puntjes en streepjes van de morse-telegraaf…

De Vennbahn begint in Aken - Pierre Pauquay

In het hart van de venen, een enorm gebied van zo’n 12.000 hectare, zijn de levensomstandigheden hard. De gronden zijn niet te vertrouwen en het klimaat is vijandig. De komst van de spoorlijn zal het leven op de hoogvlaktes radicaal veranderen. Er worden stations gebouwd, de economie ontwikkeld zich en het toerisme doet zijn intrede in de venen. De spoorlijn was geboren. Zo’n 100 jaar lang zal hij de mijnen van Aken aan de staalindustrie in Lotharingen en Luxemburg verbinden, voordat hij (tot onze grote vreugde) wordt omgetoverd tot een fietspad.

Kaart met de route van de Vennbahn, vanuit Aken naar Troisvierges

De spoorweg verbond de dorpen en hun inwoners, tegenwoordig worden er nieuwe banden gecreëerd dankzij de fietsroute. Overal langs de routes kun je cafés en restaurants vinden. Sinds de opening in 2013 heeft de Vennbahn zich ontwikkeld tot één van de mooiste fietspaden van Europa. Met een lengte van 125 km en dwars door drie landen ontdek je Europa op de fiets!

 

Op naar de hoogvlaktes

In het voorjaar is het aangenaam om ‘s ochtends vroeg al op de fiets te stappen en de morgen kou te voelen. Voor onze eerste dag vertrekken we vanaf het kasteel van Raeren, op slechts enkele kilometers van de Vennbahn die we via het oude station bereiken. Hier kun je nog een paar oude locomotieven bewonderen. Het fietspad komt uit Aken en steekt op een paar kilometer hiervandaan de grens over.

 

In Roetgen wordt het ietsjes steiler. Het mag dan al april zijn, toch bibberen we van de kou. De winter blijft hier altijd langer hangen dan in de andere streken van de Ardennen. Voorheen, tijdens de strenge winters, als de trein vastzat, kon alleen de koetsier zich een weg banen door de diepe sneeuw en zorgen voor handel met het land. We rijden verder over de oude lijn, zonder ons zorgen te maken over de moeilijkheid. Op dit fietspad blijft het hoogteverschil te overzien (nauwelijks meer dan 2,5%). De helling werd destijds berekend om de treinen in staat te stellen het terrein te beklimmen in de richting van de venen.

Na zo’n 10 kilometer fietsen is de verleiding te groot. Monschau, het middeleeuwse stadje, in de onderliggende vallei. Een omweg van 3 km maakt het mogelijk om dit Duitse stadje met vakwerkhuizen te bewonderen. Het beleefde gouden tijden aan het eind van de 18e eeuw toen de manufacturen het fortuin van de stad maakten. Deze rijkdom is nog steeds zichtbaar in de verfijnde, burgerlijke architectuur.

Monschau - Pierre Pauquay

De lijn loopt door het groene hart van Wallonië: het natuurgebied van de Hoge Venen 

De trein van de venen

Verderop, op de bosweg komen we langs Ruizhof, een geografische merkwaardigheid. Een Duitse enclave op Belgisch grondgebied. De Belgische Vennbahn heeft het van Duitsland afgesneden. Een uniek geval, net als Guantanamo in Cuba. We fietsen verder naar het zuiden. De lijn loopt door het groene hart van Wallonië: het natuurgebied van de Hoge Venen! Verrukt door de wind met de geur van wilde natuur, rijden we in alle rust verder. Geen enkel geluid verstoort onze route, op het gefluit van de banden op het asfalt na, dat zo glad is als de palmen van onze handen.

Foto van de Vennbahn, een mooi glad fietspad omgeven door groen, door Pierre Pauquay
Foto van een fiets vlakbij het station van Sourbrodt, voor een oude wagon, door Pierre Pauquay

Deze stilte werd vroeger onderbroken als de trein zijn bel luidde om de oversteek aan te kondigen van de paden die naar de venen leiden waar turf werd gewonnen. In Sourbrodt ontdekken we het oude station in Pruisische stijl. In die tijd was het een drukke plaats: de vele sporen brachten goederen uit Duitsland en de manschappen op permissie vanuit kamp Elsenborn. Het seinhuis, de lange perrons en de oude wagons geven een idee van het belang van dit spoorwegknooppunt waar zich een heel leven had ontwikkeld.

In de omgeving van Bütgenbach, terwijl de dag ten einde komt boven de Hoge Venen en de zon het katoengras rood kleurt, fietsen wij over de Vennbahn, alleen op de wereld en blij met onze ontdekkingen tijdens dit eerste deel van onze reis in het hart van de Venen.

Van de hoogvlaktes richting de vallei van de Our

De volgende ochtend verlaten we het heidelandschap om een andere, meer landelijke omgeving te ontdekken, gekenmerkt door zijn hagennetwerk, typisch voor de regio van Waimes. Als fietsers waarderen we deze vorm van bescherming tegen de wind. De Vennbahn vervolgt zijn weg naar Montenau. Een verhaal spookt nog steeds door het dorp. In de jaren 1880 was Montenau het toneel van een ware goudkoorts: na de Eerste Wereldoorlog werd de goudwinning voortgezet, waarbij slechts enkele klompjes werden gevonden...

Foto van een mooie dag op de Vennbahn, in de omgeving van Montenau, door Pierre Pauquay

Het dorp is tevens de bakermat van de echte Ardenner ham, met de hand gemaakt en met liefde voor het vak. Het roken gebeurd volgens een oude traditie, met beukenhout en jeneverbessen… mmm om van te watertanden! Gelukkig hebben we ons Opinel mes meegenomen, dat wordt een lekkere picknick

In Born kruist ons pad de lijn van Vielsalm, die in 1914-1918 de Duitse legers naar het front leidde. Vandaag is de enige getuige hiervan het majestueuze viaduct dat over het kleine dorp uitkijkt en dat tijdens de Eerste Wereldoorlog in allerhaast werd gebouwd. Een viaduct gebouwd door Russische gevangenen: tweeduizend van hen zullen nooit meer naar huis terugkeren...

 

Na de oversteek van Saint-Vith komt de Vennbahn in de Ourvallei aan. De ligging maakte het tot een grote uitdaging voor de ingenieurs van die tijd.

Lommersweiler - Pierre Pauquay

Een hoop kabaal

De route slingert zich een weg door de kloof die door de oude spoorlijn werd gevormd en komt uit in de vallei met zijn uitgestrekte landschap. We rijden over prachtige bruggetjes en komen door een verlichte tunnel. Op deze rustige route is het lastig voor te stellen hoe het treinverkeer aan het begin van de vorige eeuw bij het station van Lommerweiler was.

De komst van de trein rond 1900 maakte de regio beter bereikbaar, voorheen afgesloten van alle communicatiemiddelen. Er ontstonden uitwisselingen: mannen en vrouwen namen de trein om in andere streken te werken, om elders een nieuw leven op te bouwen. Op het hoogtepunt van de industriële revolutie was lijn 47 een vitale economische slagader voor het Pruisische Rijk, waardoor kolen uit de mijnen bij Aken naar de Lotharingse staalindustrie konden worden gebracht, die na de oorlog van 1870 Duits was.

In deze tegenwoordig haast paradijselijke omgeving reden in het verleden lange treinen, die veel rook en roet uitstoten op hun doorreis naar Burg-Reuland. Er waren vele ongevallen… Iedere dag kwamen hier meer dan 100 treinen langs: je kunt je het lawaai voorstellen! Het fietspad gaat verder over een andere lijn richting Burg-Reuland. Een zeer mooie route langs de weilanden in de Ourvallei. De begroeide natte weiden bieden nestplaatsen voor de roodstaart, de graspieper, de rietgors, de lentekwikstaart en de bruine kiekendief.

Schets van de bruine kiekendief, door Pierre Pauquay

Over dit nieuwe oppervlak gaan we snel vooruit! Aan het einde van de dag zien we aan de horizon het fort van Burg-Reuland verschijnen. De “Bergfried”, of donjon, stamt uit de 10e eeuw, ten tijde van de Normandische invallen. De vesting doorstond de oorlogen van Lodewijk XIV en de Oostenrijkers, maar de Zevenjarige Oorlog werd fataal. In 1759 brandden Franse troepen de vesting af, die nooit meer werd herbouwd.

Burg-Reuland - Pierre Pauquay

Net na Oudler komen we in Langler aan, het laatste Belgische dorpje voor de grens met Luxemburg en de aankomst in Troisvierges, het eindpunt van onze reis. Het was een reis waar we de tijd hebben genomen, betoverd door de sfeer van deze fietsroute. Wat een paradox. Vroeger vol roet en rook, tegenwoordig het groene hart van de Eifel en de veenstreek, speciaal voor fietsers. Wat een verandering!

Deze ervaring zelf beleven

 

Traject

Afstand: 125 km van Aken in Duitsland tot Troisvierges in Luxemburg
Bewegwijzering: volg de bordjes van de Vennbahn.

Vertrek: de Vennbahn (lijn 38) vertrekt vanaf het station van Aken, Rothe Erde. Wij zijn in Raeren gestart, een Belgisch dorpje op zo’n 22 km van de Duitse stad.
Aankomst: de Vennbahn eindigt bij het station van Troisvierges, in Luxemburg.
Terugweg:  vanaf Troisvierges kun je een trein nemen naar Aken, via Luik-Guillemins (ongeveer 1u28), Welkenraedt of Verviers Centraal station.

 

Overnachten

Langs de Vennbahn vind je vele "Bed+bike" accommodaties, speciaal voor fietsers (onthaal, uitrusting en infrastructuur). Langs de route vind je vele borden met deze adressen.

 

Meer informatie: www.vennbahn.eu

Ligging en accommodaties/restaurants "Merk Ardennen" in de omgeving