19 plaatsen en legenden in twee Natuurparken
De ontelbare en geheimzinnige legenden vormen het folklorische erfgoed van de grensoverschrijdende Ardennen. Ze roepen herinneringen op aan een hele rist van personages die uit de verbeelding ontsproten zijn: feeën en dwergen, weerwolven en tovenaars, met goed of kwade karaktertrekken, op plaatsen die door diverse godsdienstige overtuigingen, de Romeinse kolonisatie, het leven in de Middeleeuwen, de uitspattingen van de Barok of – in een recenter verleden- de Romantiek gekenmerkt zijn. In de duizenden jaren oude culturele landschappen en tradities van de twee Natuurparken van de Haute-Sûre, aan weerszijden van de grens, kunnen nog ontelbare sporen van hun rijke verleden worden aangetroffen.
Afhankelijk van jouw wensen en de beschikbare tijd kun je 2, 3 of meer plaatsen ontdekken, terwijl je de schilderachtige wegen van ons platteland doorkruist. In ieder dorp zijn er informatieborden met de belangrijkste trekpleisters die je niet mag missen. En wie weet, kom je in een of andere bocht van een mysterieus pad misschien wem een aardmannetje tegen dat je de weg wijst…
Praktische informatie
19 plaatsen en legenden
Verschillende wandelroutes en niveaus
Natuurparken van de Haute-Sûre, België en Luxemburg
Brochures / kaarten
Voor meer informatie over het legendencircuit kun je in beide parken een kaart vinden met de route en bezienswaardigheden. Het is tevens mogelijk om daar een complete gids aan te schaffen en een CD met de verhalen van deze legendarische plekken.
Bij iedere etappe is er een informatiebord met uitleg over de legende te vinden.
Zin in nog meer legenden? Er loopt tevens een legendenroute door de Franse en de Belgische Ardennen.
De Legendenroute
De etappes
In Luxemburg
1. Doncols – De wolf van Doncols
De wolf van Doncols is geen gewone wolf. Hij loopt immers niet op vier poten, maar op twee benen… Hij is niet alleen een uitstekende jager, maar ook een buitengewoon goede verteller. Zijn verhalen doen aan die van de baron van Münchhausen denken en vermaken in de dorpen van de Oesling zowel groot als klein.
Duur: Wandeling van ongeveer 45 minuten
Niveau : Gemiddeld
Bezienswaardigheden: het wandelpad “Train nature” in Winseler. Het fietspad op de oude spoorlijn Wiltz-Bastenaken.
2. Boulaide – De gouden wieg
Ondergedompeld in bodemloze eenzaamheid voelt de laatste telg van het geslacht Busleydens dat de herfst van zijn leven aangebroken is en staart naar de wieg die zijn familiegeluk volledig had moeten maken… maar ze is leeg.
Duur: Wandeling van ongeveer 60 minuten
Niveau: Makkelijk
Bezienswaardigheden: de domeinmolen van Surré. Het pad “Wiss, Baach, Besch” in Baschleiden. De uitkijkplaatsen “Houfels” nabij Boulaide en “Mirador” in Baschleiden. Het natuurreservaat “Pont Misère”.
3. Saint Pirmin – Het Pirmesmännchen
Tussen Buderscheid en Kaundorf, op de heuvel van Sankt-Pirmin (de “Përmesknupp”) woonde een kluizenaar die naar de naam Thinnes luisterde. In de streek wordt hij tot op vandaag het “Pirmesmännchen” genoemd. Op een dag deed het onvermijdelijke zich voor en de brave Thinnes had een ontmoeting met het kwade “Jaasmännchen”…
Duur: Wandeling van ongeveer 20 minuten
Niveau: Makkelijk
Bezienswaardigheden: de kerk van Bavigne met een altaar van Nicolas Jacques (1744) en een oud kerkhof. “Den Häeregaard”, de oude tuin van de pastoor in Bavigne. De bunker “an der Runtschelt” in Kaundorf, die tijdens de Tweede Wereldoorlog door het Luxemburgse verzet was ingenomen. “De Bongert”, de boomgaard van Kaundorf met zijn vijver en andere attracties.
4. Heiderscheid-Grund – Het Jaasmännchen
Het « Jaasmännchen » dat afkomstig was van “Dahl”, spookte in de dorpen rond en terroriseerde de inwoners van de streek.
Duur: Wandeling van ongeveer 45 minuten
Niveau: Moeilijk
Bezienswaardigheden: de achthoekige kapel van Sint-Cunegonda uit 1850. “Goesdorf en zijn antimoniummijn”, geologisch ontdekkings- en oriënteringsgebied. “Op het spoor van water en de natuur”, ontdekkingspaden in Eschdorf.
5. Esch-sur-Sûre – De mysterieuze aankondiging van de dood van Henri d’Esch
In 1096 maakten de edelste en dapperste ridders zich klaar om Europa en Klein-Azië te doorkruisen en het Heilige Land te heroveren op de goddelozen die het hadden ingepalmd. Eén van hen was graaf Henri van Esch.
Duur: Wandeling van ongeveer 30 minuten
Niveau: Makkelijk
Bezienswaardigheden: Museum van de Lakenweverij, Natuurparkcentrum. Lindelaan en kerkhof kapel. Circuit met audio-begeleiding “De mysteries van Esch-sur-Sûre”.
6. Bourgfried – De broedermoord van Bigonville
Verblind door haat brengt Wolfram zijn halfbroer Ullrich om het leven en steekt hij het kasteel van Friedburg in brand. Hij vlucht naar het buitenland en wordt de wrede “zwarte ridder”. Op een dag raakt Wolfram tijdens een gevecht echter ernstig gewond…
Duur: Wandeling van ongeveer 60 minuten
Niveau: Moeilijk
Bezienswaardigheden: “Burfelt”, het Centrum en zijn bos-ontdekkingspad. “Solarboot um Séi” – een begeleide natuur-ontdekkingsexcursie op het meer van de Haute-Sûre. De beeldenweg in Lultzhausen.
7. Roodt – De verdwijning van Hulscheidt
In Roodt wordt verteld dat het dorp Hulscheidt tijdens de Dertigjarige Oorlog onder mysterieuze omstandigheden is verdwenen.
Duur: Wandeling van ongeveer 60 minuten
Niveau: Moeilijk
Bezienswaardigheden: de fresco’s van de kerk van Lannen. Het kasteel van Colpach en zijn park. De valleien van Roodt (“Riedergrënn”). De beelden van de ridders van Ell.
In België
8. Grumelange – De wezel met het goudstuk
Toen hij soep ging brengen naar zijn vader, die in de heuvels rond Grumelange zijn kudde hoedde, joeg een jong knaapje een wezel op de vlucht… die een goudstuk in zijn muil hield…!
Bezienswaardigheden: Kapel van Saint-Joseph (Sint-Jozef) uit 1700. Oude huizen en hoeven in het dorp. De Kautenhoeve uit de 18e eeuw. De oude brug van Grumelange (1873) van leisteen.
9. Tintange – De betoverde kapel van Oeil
In een huis dat gedeeltelijk met de stenen van een kapel is gebouwd, doen er zich plots allerhande vreemde gebeurtenissen voor.
Duur: Wandeling van ongeveer 2 uur
Niveau: Moeilijk
Bezienswaardigheden: plein van Tintange. Kerk, pastorie, kerkhof en school. Kruisweg. Romeldange.
10. Martelange – Een duivelse Kerstavond
Een bijzonder nieuwsgierig landbouwers echtpaar besloot om zelf na te gaan f de kerstlegenden niet meer waren dan pure vertelsels…
Bezienswaardigheden: Natuurparkcentrum “Haute-Sûre Woud van Anlier” (Maison du Parc). Park van “La Tannerie”. “Museum van de Haute-Sûre. Oude leisteengroeven.
11. Bastogne (Bastenaken) – De weerwolf van Neffe
Een stalknecht verandert in een weerwolf en lokt zijn rivaal in een hinderlaag…
Bezienswaardigheden: Place McAuliffe. Museum "En Piconrue". Porte de Trèves (Triersepoort). Mardasson en Bastogne War Museum.
12. Bourcy – De ridder en de mooie bedevaartster
Verblind door liefde haalt een kasteelheer de duivel in huis.
Bezienswaardigheden: De kerk van Saint-Jean (Sint-Jan), het koor van de oude kapel. Het kasteel van Bourcy, tegenwoordig de kasteelhoeve van Steinbach (privé).
13. Villeroux – De laatste wolf van Villeroux
Een wolf dacht dat hij zich te goed kon doen aan enkele schaapjes… Maar dat was buiten de schaapsherder gerekend!
Duur: Wandeling van ongeveer 90 minuten
Niveau: Gemiddeld
Bezienswaardigheden: Kapel Notre-Dame (kapel van Onze-Lieve-Vrouwe) en kerkhof uit de 17de eeuw. Het huis “Piron”, een grote hoeve uit de 18de eeuw. Het oude kerkhof van Sibret.
14. Bodange – De vermaledijde ridders van Bodange
Wreedaardige burchtheren maakten het leven van de dorpelingen van Bodange tot een hel. Op een dag kwam de hemel hen echter te hulp…
Duur: Wandeling van ongeveer 60 minuten
Niveau: Makkelijk
Bezienswaardigheden: Chapelle Sainte-Barbe (Kapel van Sint-Barbara), meubilair en beelden uit de 15de tot de 18de eeuw. Oude kasteelhoeve. Gerestaureerde huizen en hoeven uit de 18de eeuw in het dorp.
15. Volaiville – Het hol van de aardmannetjes
Een edelmoedig aardmannetje bood een arme en radeloze weduwe zijn hulp aan… Die was echter hebzuchtig en wilde haar buurman mee laten profiteren…
Duur: Wandeling van ongeveer 20 minuten
Niveau: Gemiddeld
Bezienswaardigheden: typische Ardense hoeven in het dorp. Hol van de Aardmannetjes (“Trou des Nutons”). Natuurreservaat van de Géronne.
16. Planchipont – De ontboezemingen van het oude everzwijn
In een dennenbos in de buurt van Vaux-sur-Sûre stond een wandelaar plots oog in oog met een everzwijn. Maar wat een verrassing! Het dier stortte zijn hart bij hem uit…
Duur: Wandeling van ongeveer 60 minuten
Niveau: Makkelijk
Bezienswaardigheden: Het arboretum en de bronnen van de Sûre. De kasteelhoeve van “Monceau” in Juseret. De grot van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes en park met kruisweg.
17. Habay-la-Neuve – De laatste markiezin van Pont d’Oye
Oogverblindende feesten, tentoonspreiding van luxe… de uitspattingen van de meest vermaarde markiezin van Pont d’Oye.
Bezienswaardigheden: het kasteel van Pont d’Oye. Het schitterende landgoed van de Châtelet. Het domein van Bolonge.
Bezienswaardigheden: het kasteel van Pont d’Oye. Het schitterende landgoed van de Châtelet. Het domein van Bolonge.
18. Marbehan – De schat van “Misbour”
Een geheimzinnig woud… een verborgen schat… een vermaledijde plek…
Bezienswaardigheden: “Misbour” bevindt zich op 3,5 km van Fauvilliers op de route de Louftémont.
19. De smederijen van Mellier – De Dood nodigt zichzelf uit op “Le Grand Feu” (het grote vuur)
Het was feest in Léglise. Het langverwachte “Grote Vuur”! Maar die avond was er één ongenode danser rond de brandstapel…
Bezienswaardigheden: de smederijen van Mellier.
Bezienswaardigheden: de smederijen van Mellier.
